نقد مبانی جان هیک در پلورالیسم دینی

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
  • نویسنده محمد علی توحیدی
  • استاد راهنما حسین دیبا مهدی ذاکری
  • تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
  • سال انتشار 1383
چکیده

قبل از ظهور »صنعت ارتباطات جهانی«، علی رغم داعیه جهانی بودن برخی از ادیان، بسته به محلی بودن اقتصاد، سیاست و فرهنگ، ادیان نیز، محدود به قلمرو و بوم خاصی بودند، با شکل گیری »دوره ارتباطات« و انفجار اطلاعات و به وجود آمدن »دهکده جهانی« ادیان در رویارویی و تماس نزدیک و گسترده نسبت به هم قرار گرفتند، در گفتمان های بین الادیانی، سوال هایی از حقانیت و نجات بخشی همه ادیان مطرح گردید که آیا همه ادیان از حقانیت بهره مند بوده و نجات بخش پیروان شان هستند و یا دین خاصی، در پاسخ به این پرسش سه دیدگاه انحصارگرایی، شمول گرایی و پلورالیسم دینی، مطرح گردیده است. جان هیک فیلسوف انگلیسی که نظریه پرداز و بنیانگذار نظریه پلورالیسم دینی است، برای اثبات و استحکام آن، به مبانی و ادله ای چون تجربه دینی، یکسان انگاری ماهیت و حقیقت وحی و تجربه دینی، معرفت شناسی کانت و تفکیک »نومن« از »فنومن«، فرضیه نجات و اشتراک و بهره مندی همه ادیان در توانایی ایجاد تحول از خودمحوری به خدامحوری (گوهر ادیان)، تکافو ادله، هدایت عام الهی و »جهانی شدن« تمسک جسته است، هدف تحقیق حاضر نقد و بررسی صحت و سقم این مبانی و ادله می باشد که با استفاده از شیوه اسنادی و اکتشافی در محدوده مباحث کلامی، فلسفی و معرفت شناختی، مبانی جان هیک در پلورالیسم دینی را به نقد و چالش گرفته است. پلورالیسم دینی را می توان از دو زاویه برون دینی و درون دینی مورد بررسی قرار داد؛ در ساحت برون دینی، نقد مبانی کثرت گرایی دینی و آشکار ساختن اشکالات کلامی و فلسفی و معرفت شناختی آن ها، به معنای تیشه به ریشه زدن پلورالیسم دینی است؛ مبانی و پایه های مطرح شده از طرف جان هیک برای پلورالیسم دینی، هیچکدام قابل دفاع نبوده و هرکدام در معرض اشکالات عدیده کلامی و معرفتی قرار دارند. سودجویی از نظریات عرفا در جهت استحکام دیوار لرزان پلورالیسم دینی، با واقعیت همخوانی ندارد. به لحاظ درون دینی؛ اسلام با در نظرداشت معیارها و ویژگی هایی چون: الف) انتساب به خداوند متعال؛ ب) ابتنا بر پایه فطرت انسانی؛ ج) پایداری و منزه بودن از انحراف و اعوجاج؛ د) وحیانی بودن؛ هـ) تأخر زمانی، برای دین حقیقی، ادیان وحیانی را در اصول و تعالیم اساسی یکی دانسته و تفاوت های موجود میان آن ها را به دوره های متفاوت و مقتضیات زمانی و مکانی، ارجاع می دهد؛ از نظر اسلام، ادیان غیر وحیانی، از حقیقت بهره ای ندارد، ادیان آسمانی هرچند در دوره زمانی مختص خودشان از حقانیت قابل پیروی و نجات بخش بهره مند بودند و لکن بعد از ظهور اسلام، نه قابل پیروی است و نه برای پیروان، نجات بخش. اسلام، نجات پیروان ادیان باطل و غیر حقیقی، چه آسمانی و چه غیر وحیانی را در دوره بعد از طلوع خورشید اسلام، به تفضل و رحمت واسعه خداوند متعال، امکان پذیر می داند، البته به شرط معاند نبودن آن ها. اسلام، رویکردهای گوناگون پلورالیسم دینی را نه به طور کامل می پذیرد و نه همگی را طرد می کند؛ رویکردهایی چون: تساهل و تسامح، تبادل نظر و گفتگو بین الادیانی، از نظر اسلام مانعی ندارند، اما رویکردهایی چون: شکاکیت و نسبیت در فهم حقیقت، بهره مندی همه ادیان از حقیقت یکسان و نجات بخشی همه ادیان در همه زمان ها را مطرود و غیر قابل قبول می داند.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد مبانی جان هیک در پلورالیسم دینی

قبل از ظهور »صنعت ارتباطات جهانی«، علی رغم داعیه جهانی بودن برخی از ادیان، بسته به محلی بودن اقتصاد، سیاست و فرهنگ، ادیان نیز، محدود به قلمرو و بوم خاصی بودند، با شکل گیری »دوره ارتباطات« و انفجار اطلاعات و به وجود آمدن »دهکده جهانی« ادیان در رویارویی و تماس نزدیک و گسترده نسبت به هم قرار گرفتند، در گفتمان های بین الادیانی، سوال هایی از حقانیت و نجات بخشی همه ادیان مطرح گردید که آیا همه ادیان ا...

15 صفحه اول

بررسی انتقادی مدل پلورالیسم دینی جان هیک

فرضیّه‌ی پلورالیسم دینی جان هیک تلاشی است که وی از درون سنّت مسیحی برای تبیین رابطه‌ی مسیحیّت با دیگر ادیان جهان صورت داده است. ادّعای اصلی هیک آن است که همه‌ی ادیان از ارزش معرفتی یکسانی برخوردارند و هم‌ی آن‌ها در راهنمایی پیروانشان به سمت رستگاری نهایی موفّق عمل می‌کنند. هیک برای تبیین و توجیه ادّعای خود ابتدا باید در مقابل ناواقع‌گِرَوان از واقع‌گروی گزاره‌های دینی حمایت، و سپس در مقابل شمول‌گروان و...

متن کامل

بررسی انتقادی فرضیه پلورالیسم دینی جان هیک

آقای استیو ریچارد، فرضیه پلورالیسم دینی جان هیک را از سه منظر کلامی، معرفت شناختی و روش شناختی قابل نقد می داند. در نقد کلامی، که در این شماره تقدیم می شود، او معتقد است این فرضیه جوابی است به سؤال رابطه مسیحیت با ادیان دیگر از درون سنت مسیحی. به نظر نویسنده، در سنت کلامی مسیحی در خصوص رابطه مسیحیت با ادیان دیگر عمدتاً دو پاسخ وجود داشته است: انحصارگرایی و شمول گرایی. به اعتقاد آقای ریچارد، فرضی...

متن کامل

بررسی انتقادی مدل پلورالیسم دینی جان هیک

فرضیّه ی پلورالیسم دینی جان هیک تلاشی است که وی از درون سنّت مسیحی برای تبیین رابطه ی مسیحیّت با دیگر ادیان جهان صورت داده است. ادّعای اصلی هیک آن است که همه ی ادیان از ارزش معرفتی یکسانی برخوردارند و هم ی آن ها در راهنمایی پیروانشان به سمت رستگاری نهایی موفّق عمل می کنند. هیک برای تبیین و توجیه ادّعای خود ابتدا باید در مقابل ناواقع گِرَوان از واقع گروی گزاره های دینی حمایت، و سپس در مقابل شمول گروان و...

متن کامل

بررسى انتقادى فرضیه پلورالیسم دینى جان هیک

آقاى استیو ریچارد، فرضیه پلورالیسم دینى جان هیک را از سه منظر کلامى، معرفت شناختى و روش شناختى قابل نقد مى داند. در نقد کلامى، که در این شماره تقدیم مى شود، او معتقد است این فرضیه جوابى است به سؤال رابطه مسیحیت با ادیان دیگر از درون سنت مسیحى. به نظر نویسنده، در سنت کلامى مسیحى در خصوص رابطه مسیحیت با ادیان دیگر عمدتاً دو پاسخ وجود داشته است: انحصارگرایى و شمول گرایى. به اعتقاد آقاى ریچارد، فرضی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023